Prlitor – Momčilov grad

Kultura

Osam kilometara istočno od Žabljaka, na ivici Jezerske visoravni na Durmitoru, na uzvišenju, visoko iznad  Tare,  nalaze se ostaci srednjovekovnog grada Pirlitora.  U istorijskim izvorima se Pirlitor ne pominje, ali se  vjeruje da potiče iz XIV vijeka i da ga je podigao Sandalj Hranić Kosača, bosanski vojvoda koji je do  1419. bio najmoćniji velikaš bosanske države.

Pirlitor je ležao  na srednjevjekovnom putu Nikšić – Pljevlja, koji je išao preko prostranog i visokog platoa Jezera na visini od oko 1450 metara. Na  Pirlitoru je bilo malo utvrđenje, a nije  isključeno da  je dvor Sandaljev i mjesto  gdje je  herceg Stjepan Vukčić Kosača boravio 1453. godine bio baš Pirlitor, koji je po svemu do sada poznatom bio jedino utvrđeno mjesto na Jezerima.

Neznatni ostaci grada leže na jednom uzvišenju, na ivici visoravni Jezera. Jedini deo zida koji se danas može videti, verovatno je deo nekadašnje kule. Grad se nalazio na najvišoj tački uzvišenja ispod koga je prema Tari  bio suvi šanac.

Pirlitor je poznatiji po epskom junaku vojvodi Momčilu  koji je umro zbog izdaje svoje žene. On se pominje u epskoj narodnoj pjesmi „Ženidba kralja Vukašina“. Narodna pjesma o vojvodi koji je živio u gradu Pirlitor jedna je  od najpopularnijih legendi na ovim prostorima.

Prema legendi  Momčilo je imao krilatog konja Jabučila, mač sa očima, i bio je nepobjediv. Dok je vojvoda Momčilo jahao konja Jabučila, niko mu ništa nije mogao nauditi, niti ga je ničija  sablja mogla sustići. O velikom junaku, njegovoj lijepoj ženi Vidosavi i čudesnom konju pročulo  se svuda po svijetu.